इंटरनेट बँकिंग म्हणजे काय? त्याचे फायदे आणि तोटे जाणून घ्या..

अर्थकारण

जर तुमचेही बँकेत खाते असेल तर बँकांनी खातेधारकांसाठी एक नवीन सुविधा उपलब्ध करून दिली आहे, ज्याचे नाव आहे इंटरनेट किंवा नेट बँकिंग. प्रत्येक व्यक्तीकडे वेळ खूप कमी आहे, तुमच्याकडे स्मार्टफोन असल्यास, मग आज इंटरनेट आपल्यासाठी खूप उपयुक्त झाले आहे, या इंटरनेटच्या मदतीने आज आपण एकाच जागी बसून अनेक महत्वाची कामे सहजपणे पार पाडू शकतो.आपण सर्व कामे घरी बसून किंवा कोणत्याही ठिकाणाहून करू शकतो.

नेट बँकिंग म्हणजे नावाप्रमाणेच इंटरनेट बँकिंग म्हणजेच नेट बँकिंग ही अशी सेवा आहे जी बँकेने इंटरनेटच्या साहाय्याने प्रदान केली आहे ज्याद्वारे ग्राहक त्याच्या/तिच्या बँक खात्यात प्रवेश करू शकतो. पैशांचे व्यवहार किंवा बँकेशी संबंधित काम करू शकतो. कुठेही आणि कधीही आणि या कामासाठी त्याला बँकेत जाण्याची आणि तासन्तास लांब रांगेत उभे राहण्याची गरज नाही. यासाठी प्रत्येक बँकेने आपल्या ग्राहकांसाठी इंटरनेट बँकिंग सुविधा उपलब्ध करून दिली आहे. यासाठी तुम्ही गुगल ब्राउझरवर जाऊन इंटर-सर्च करून त्या बँकेचे नाव जाणून घेऊ शकता.

◆ नेट बँकिंग कसे सुरू करावे ?
आजकाल, नेट बँकिंगची सुविधा जवळपास प्रत्येक बँकेने आपल्या ग्राहकांसाठी उपलब्ध करून दिली आहे. यासाठी तुम्हाला काही सोपी प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल-
नेट बँकिंग सुरू करण्यासाठी, सर्वप्रथम तुम्हाला Google ब्राउझरवर जाऊन तुमच्या बँकेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल. जिथे तुम्हाला साइन अप/नोंदणी पर्याय दिसेल, त्यावर क्लिक करा.

आता दिलेल्या नोंदणी फॉर्ममध्ये तुमची वैयक्तिक माहिती भरा, त्यानंतर तुमच्या मोबाईलवर एक OTP पाठवला जाईल आणि त्याची पडताळणी केली जाईल. अशा प्रकारे तुम्ही नेट बँकिंग सुविधा वापरू शकता. या शिवाय, तुम्ही थेट बँकेत जाऊन सुविधेचा लाभ घेऊ शकता, यासाठी तुम्हाला बँकेतून फॉर्म घ्यावा लागेल आणि त्यात हवी असलेली माहिती भरावी लागेल, त्यासोबत पॅन कार्ड, आधार कार्ड यांसारखी आवश्यक कागदपत्रेही भरावी लागतील. य सर्व गोष्टी अत्यंत आवश्यक आहे.

◆ नेट बँकिंगचे फायदे :
इंटरनेट किंवा नेट बँकिंगच्या सुविधेचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे तुम्हाला बँकेत जाऊन तुमचा मौल्यवान वेळ वाया घालवण्याची गरज नाही. याशिवाय या सुविधेतून इतर अनेक फायदे मिळतात-

1. आपण आपल्या सोयीनुसार नेट बँकिंगची सुविधा 24 तास वापरू शकतो, ज्यामुळे आपला वेळ आणि पैसा वाचतो. यासाठी कोणतीही निश्चित वेळ नाही, तुम्ही या सुविधेचा कधीही वापर करू शकता तर बँकांचे एक निश्चित वेळापत्रक असते ज्यानुसार ते त्यांचे काम करतात.

2. काही वेळा, विशेष परिस्थितीत, जेव्हा आपल्या मित्रांना आणि नातेवाईकांना पैशांची गरज असते तेव्हा आपण नेट बँकिंगद्वारे ऑनलाइन व्यवहार करून त्यांच्या खात्यात पैसे ट्रान्सफर करू शकतो.

3. बिल कोणत्याही प्रकारचे असो, मग ते वीज बिल असो, पाणी बिल असो, ते खरेदी केल्यानंतर भरावे लागते, बिल भरण्यासाठी रांगेत उभे राहून वेळ घालवावा लागतो. परंतु ऑनलाइन नेट बँकिंगच्या सुविधेमुळे, आपण ही समस्या टाळू शकतो, यामुळे आपल्याला घरी बसून बिल भरण्याची सुविधा मिळते.

4. याशिवाय, तुम्ही तुमच्या मोबाईलमध्ये ऑनलाइन रिचार्ज, डीटीएच रिचार्ज, ऑनलाइन रेल्वे तिकीट बुकिंगची सुविधा घेऊ शकता, जिथे सर्वोत्तम ऑफर्सशिवाय तुम्हाला काही कॅशबॅक देखील मिळतो.

5. तुम्हाला तुमच्या खात्याची शिल्लक तपासायची असेल, चेक बुकसाठी अर्ज करायचा असेल, नवीन मुदत ठेव खाते किंवा आवर्ती खाते उघडायचे असेल, तर तुम्ही नेट बँकिंगच्या मदतीने ही प्रक्रिया कोठूनही पूर्ण करू शकता.

या सर्व सुविधांमुळे लोक दिवसेंदिवस इंटरनेट बँकिंगचा वापर करू लागले आहेत. इंटरनेट बँकिंगद्वारे सर्व कामे करता येत नसली तरी अनेक महत्त्वाची कामे करण्यासोबतच ग्राहकांना त्यांच्या खात्याशी संबंधित सर्व प्रकारची माहिती घरबसल्या मिळू शकते.

◆ सावधगिरी – आपल्या देशातील जवळपास प्रत्येक बँकेने आपल्या ग्राहकांना दिलेली ही सेवा पूर्णपणे सुरक्षित असली तरी या सुविधेचा वापर करताना खूप काळजी घेण्याची गरज आहे. आजकाल बँकिंग फसवणुकीच्या बातम्या रोज वृत्तपत्रात येत आहेत. ही फसवणूक टाळण्यासाठी हे महत्वाचे आहे की-

1. तुमचा युजर आयडी आणि पासवर्ड कोणाशीही शेअर करू नका. पासवर्डचा कीवर्ड मजबूत ठेवा जेणेकरुन कोणीही ते सहजपणे शोधू शकणार नाही. हे पासवर्ड वेळोवेळी बदलत राहा आणि सावध रहा कारण हॅकर्स तुमची थोडीशी निष्काळजीपणा मोठ्या नुकसानात बदलू शकतात कारण कोणतेही तंत्रज्ञान पूर्णपणे सुरक्षित नसते.

2. बँकेतून येणार्‍या खोट्या कॉल्सपासून सावध रहा. बँक कोणत्याही ग्राहकाला कधीही फोन करत नाही हे लक्षात ठेवा. आणि कोणत्याही प्रकारचा OTP क्रमांक विचारला जात नाही. तथापि, बँका वेळोवेळी त्यांच्या ग्राहकांना या फसवणुकीपासून सावध राहण्यास सांगतात.

3. नेट बँकिंग करताना पब्लिक वाय-फाय वापरू नका. तुमच्या मोबाईल किंवा कॉम्प्युटरमध्ये अँटीव्हायरस इन्स्टॉल करून ठेवा.

4. नेट बँकिंग सुविधा वापरण्यासाठी इंटरनेट सुविधा असणे आवश्यक आहे, नेट बँकिंग दरम्यान इंटरनेट सेवेत काही अडथळे आल्यास तुम्हाला अनेक गैरसोयींना सामोरे जावे लागू शकते.
या सुविधेचे अनेक फायदे आहेत परंतु बहुतेक प्रकरणांमध्ये तुम्हाला बँकेच्या फॉर्मवर स्वाक्षरी करण्यासाठी आणि तुमचा ओळख दस्तऐवज दाखवण्यासाठी बँकेच्या शाखेत जावे लागेल. त्याचप्रमाणे, खरेदी करण्यासाठी तुम्ही चेकिंग अकाउंट किंवा डेबिट कार्डमध्ये पैसे ट्रान्सफर करू शकता, तरीही तुम्हाला रोख रकमेची आवश्यकता असल्यास, तुम्हाला जवळच्या शाखा कार्यालयात किंवा जवळच्या एटीएमला भेट द्यावी लागेल.