आज आपण अत्यंत सोप्या भाषेत एम.फिल आणि पीएचडी मधील फरक जाणून घेणार आहोत.. अनेकदा तुम्ही सर्वांनी एम.फिल आणि पीएचडी बद्दल ऐकले असेलच, परंतु एम.फिल आणि पीएचडीमध्ये काय फरक आहे ? हे तुम्हाला क्वचितच माहित असेल,
तुम्हाला सांगतो की हे दोन्ही अभ्यासक्रम अध्यापन क्षेत्रात जाण्यासाठी एक मजबूत आधार आहेत. संशोधन आणि सिद्धांताव्यतिरिक्त, विद्यार्थ्यांना व्यावहारिक अभ्यास देखील करायला लावला जातो. M.Phil आणि पीएचडीमध्ये काय फरक आहे ते जाणून घेऊ या. एम.फिल आणि पीएचडीमधील फरक..
M.Phil आणि पीएचडी या दोन्ही अभ्यासक्रमांबाबत विद्यार्थ्यांमध्ये खूप संभ्रम आहे. हे दोन्ही अभ्यासक्रम पदवी आणि पदव्युत्तर शिक्षणानंतर केले जातात. तुम्हाला अध्यापनाच्या जगात पाऊल ठेवायचे असेल तर त्यासाठी ही भक्कम आधारे आहेत. M.Phil आणि पीएचडीमध्ये काय फरक आहे हे जाणून घेण्यापूर्वी , तुम्हाला हे जाणून घ्यावे लागेल की M.Phil आणि पीएचडी म्हणजे काय?
◆ M.Phil म्हणजे काय ?
M.Phil चे पूर्ण रूप म्हणजे मास्टर ऑफ फिलॉसॉफी (M Phil). हा कोर्स 2 वर्षांचा PG संशोधन कार्यक्रम आहे आणि जो वाणिज्य, मानविकी, कायदा, विज्ञान आणि अध्यापन यांसारख्या प्रवाहातील विद्यार्थी करू शकतात. M.Philमध्ये उमेदवाराला सिद्धांतासह संशोधनावर आधारित प्रॅक्टिकल करावे लागते. याशिवाय विद्यार्थी हे नियमित आणि दूरस्थ शिक्षण अशा दोन्ही पद्धतींद्वारे करू शकतात.
◆पीएचडी म्हणजे काय ?
सर्वप्रथम, आम्ही तुम्हाला सांगतो की पीएचडी हे पीएचडीचे पूर्ण रूप आहे, डॉक्टर ऑफ फिलॉसॉफी, पीएचडी हा कोणत्याही विषयातील अभ्यासाचा अंतिम टप्पा आहे आणि विद्यार्थी हा संशोधन कार्यक्रम पदवी आणि पदव्युत्तर नंतर करू शकतात. यामध्ये कोणत्याही विषयाचा अतिशय बारकाईने अभ्यास करावा लागतो. UGC NET आणि GATE सारख्या परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतर विद्यार्थी ते करू शकतात. हा अभ्यासक्रम 3 वर्षांचा असला तरी विद्यार्थी तो 6 वर्षातही पूर्ण करू शकतात.
◆ M.Phil आणि PHD मध्ये काय फरक आहे ?
पीएचडी आणि एम.फिलमधील फरक
एम.फिल कोर्सचा कालावधी 1.5 ते 2 वर्षे आहे. पीएचडी हा 3-4 वर्षांचा अभ्यासक्रम आहे परंतु काहीवेळा तो 5 वर्षांचाही असू शकतो. पीएचडी करण्यासाठी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे, तर एम फिलमधील कामगिरीच्या आधारे पीएचडीही करता येते.
M.Phil कोर्समध्ये शिल्लक सिद्धांत विषय आणि प्रयोग असतात, तर पीएचडीमध्ये प्रयोग आणि संशोधन पद्धती आणि 2-3 सिद्धांत विषयांचा देखील अभ्यास करावा लागतो. हे विद्यार्थ्याला एखाद्या विशिष्ट विषयात प्राविण्य मिळवण्याची संधी आणि पुढील संशोधनासाठी अधिक संबंधित माहिती देते तर पीएचडी विद्यार्थ्यांच्या ज्ञानात आणि कौशल्यांमध्ये काहीतरी नवीन जोडण्याची संधी देते.
त्यामुळे आता तुम्हाला M.Phil आणि पीएचडी म्हणजे काय आणि त्यांच्यात काय फरक आहे हे चांगलेच समजले असेल. आशा आहे की तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल..
