देशाच्या सुरक्षेची जबाबदारी सीमेवर तैनात असलेल्या जवानांवर आहे. जेणेकरून देशातील जनता शांतपणे झोपू शकेल, रात्रभर जागे राहून आपला जीव धोक्यात घालून सीमेचे रक्षण करतात. तेही या देशाचे नागरिक आहेत, त्यामुळे सर्वसामान्यांप्रमाणे त्यांनाही सरकार निवडण्याचा अधिकार आहे. यावेळी निवडणूक आयोगाने सैनिकांना मतदान करण्यासाठी विशेष व्यवस्था केली आहे.
सीमेवर तैनात असलेले सैनिक कसे मतदान करतात ते जाणून घेऊया.
◆मतदारांचे तीन प्रकार आहेत.
1. तीन प्रकारचे सैन्य मतदार मतदानात भाग घेतात. प्रथम ते मतदार आहेत जे सीमेवर सैन्यात तैनात आहेत.
2. इतर असे मतदार आहेत जे वेगवेगळ्या मतदारसंघात निवडणूक कर्तव्य बजावतात.
3. तिसरे म्हणजे सामान्य मतदार. तिन्हींसाठी वेगवेगळ्या प्रकारच्या मतपत्रिका बनवल्या जातात. पहिल्या प्रकारच्या मतदारांना सेवा मतदार म्हणतात.
लष्कराच्या जवानांसाठी मतदानाच्या या तरतुदी आहेत. यावेळी निवडणूक आयोगाने पहिल्या श्रेणीतील सेवा मतदारांसाठी विशेष सुविधा उपलब्ध करून दिल्या आहेत. इलेक्ट्रॉनिक मतपत्रिका सेवा मतदारांना हस्तांतरित केल्या जातील. त्यासाठी लष्कराच्या मुख्यालयातून सैनिकांची नावे आणि ईमेल पत्ते मागवण्यात आले आहेत.
मतपत्रिका लष्कराच्या मुख्यालयात ईमेलद्वारे पाठवली जाईल. याशिवाय त्यांना दोन प्रकारचे लिफाफेही पाठवले जाणार आहेत. दोन्ही लिफाफे वेगवेगळ्या उद्देशांसाठी असतील. सकाळी 7 वाजेपर्यंत मिळालेल्या मतपत्रिकांचा मतमोजणीत समावेश करण्यात आला आहे. पाठवलेल्या दोन लिफाफ्यांपैकी एकामध्ये तो लष्करी सेवेत असल्याची घोषणा आहे आणि हे त्याच्या कमांडिंग ऑफिसरने प्रमाणित केले आहे.
तर दुसऱ्या पाकिटात शिपाई त्यांचा बॅलेट पेपर वापरल्यानंतर ठेवतात. त्यानंतर लिफाफे पोस्टाने पाठवले जातात. मतमोजणीच्या दिवशी सकाळी 7 वाजेपर्यंत पोस्टाने प्राप्त झालेल्या मतपत्रिकांचाच मतमोजणीत समावेश करण्यात आला आहे. तसेच क्यूआर कोड बॅलेट पेपरवर असतील. सेवा मतदारांना पाठवलेल्या मतपत्रिकांवर QR कोड असेल. एकदा मतपत्रिका आल्यावर, ते QR कोड रीडरने तपासले जातील, त्यानंतर ते मोजणीत समाविष्ट केले जातील. त्यांची प्रथम गणना केली जाईल.
मतदानाची सामान्य पद्धत सामान्य मतदारांची आहे. त्यानंतर दुसऱ्या आणि तिसऱ्या प्रकारच्या मतदारांसाठी ही व्यवस्था करण्यात आली आहे. दुसऱ्या प्रकारचे मतदार म्हणजेच निवडणुकीच्या कामात गुंतलेल्या मतदारांना दोन प्रकारचे मतदान करण्याची सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली आहे. त्यांना इलेक्शन ड्युटी सर्टिफिकेट दिले जाते, त्याशिवाय ते पोस्टल बॅलेटद्वारे मतदान करू शकतात. तिसरा प्रकार म्हणजे सर्वसामान्य मतदारांची मतदानाची सामान्य पद्धत. त्यांना मतदान केंद्रावर जाऊन मतदान करावे लागते.
