कोणतीही रजिस्ट्री रद्द करण्याची मुख्यतः दोन कारणे आहेत. पहिले कारण असे की, ज्या व्यक्तीच्या नावावर नोंदणी झाली आहे, जर त्याला असे वाटत असेल की त्याच्याकडे केलेली मालमत्ता नोंदणी बेकायदेशीर आहे, तर खरेदीदार स्वत: बेकायदेशीररीत्या नोंदणी केलेल्या कोणत्याही भूखंडाची किंवा शेतजमिनीची नोंदणी रद्द करण्यासाठी अर्ज करू शकतो.
कोणत्याही स्थावर मालमत्तेची नोंदणी राज्याच्या नोंदणी विभागामार्फत केली जाते. विभागाने नोंदणी रद्द करण्यासाठी 90 दिवसांपर्यंतची मुदत निश्चित केली आहे, जेणेकरून नुकतीच नोंदणी झालेल्या कोणत्याही मालमत्तेवर कोणत्याही कारणास्तव आक्षेप आल्यास, ती विहित मुदतीत रद्द करता येईल. कोणतीही रजिस्ट्री कशी आणि केव्हा रद्द केली जाते, आपण तपशीलवार समजून घेऊया.
मालमत्ता कायद्यांतर्गत कोणतीही रजिस्ट्री रद्द करण्यामागे प्रामुख्याने दोन कारणे आहेत.
1. ज्या व्यक्तीच्या नावावर नोंदणी झाली आहे, त्या व्यक्तीला त्याच्याकडे केलेली मालमत्ता नोंदणी बेकायदेशीर आहे असे वाटत असल्यास, बेकायदेशीररीत्या नोंदणी केलेल्या कोणत्याही भूखंडासाठी किंवा शेतजमिनीसाठी, खरेदीदार स्वत: नोंदणी रद्द करण्यासाठी अर्ज करू शकतो. .
2. नोंदणी करताना काही प्रेझेंटेशन असू शकते ज्यात इतर कोणाचा आक्षेप असू शकतो. त्यामुळे ते मालमत्ता नोंदणीला न्यायालयाची स्थगितीही देऊ शकतात.
◆नोंदणी रद्द करण्याचा कालावधी :
नोंदणी रद्द करण्याची मुदत मालमत्ता नोंदणीच्या तारखेपासून 90 दिवसांची आहे, जी महसूल विभाग आणि नोंदणी विभागानेच दिली आहे. या वेळी नोंदणी रद्द करण्यासाठी जिल्हा दंडाधिकारी कम जिल्हा निबंधक यांच्या कार्यालयात अर्ज करता येईल. आपण कोणत्याही क्षेत्रात जमीन खरेदी केली की, सर्वप्रथम आपण त्या जमिनीची नोंदणी करून घेतो.
जेणेकरून भविष्यात तुम्हाला कोणत्याही प्रकारच्या समस्यांना सामोरे जावे लागणार नाही. परंतु अनेक वेळा जमिनीची खोटी नोंदणी करून फसवणूक केली जाते, जी नंतर समस्या बनते. अशा स्थितीत जमिनीची रजिस्ट्री रद्द करण्याचा पर्यायही सरकार उपलब्ध करून देते.
फसव्या जमिनीची नोंदणी रद्द करण्यासाठी शासनाने काही मार्गदर्शक तत्त्वे व सूचना जारी केल्या आहेत. जे प्रत्येक व्यक्तीने समजून घेणे आवश्यक आहे. येथे जमिनीची नोंदणी रद्द करण्याची प्रक्रिया स्पष्ट केली आहे, त्यानुसार तुम्ही तुमच्या जमिनीची नोंदणी रद्द देखील करू शकता.
◆जमीन नोंदणी रद्द करण्याची प्रक्रिया :
जमिनीची रजिस्ट्री रद्द करण्यासाठी, तुम्हाला योग्य कारण द्यावे लागेल ज्यामुळे तुमच्या जमिनीची रजिस्ट्री रद्द केली जाऊ शकते. ते रद्द करण्याचा एक अतिशय सोपा आणि सोपा मार्ग आहे. यामुळे कोणत्याही व्यक्तीची जमीन रद्द होऊ शकते. जमीन नोंदणी रद्द करण्यासाठी, तुम्हाला या गोष्टी कराव्या लागतील. जमिनीची रजिस्ट्री रद्द करण्यासाठी तुम्हाला जमीन महसूल विभागाकडून एक अर्ज घ्यावा लागेल.या फॉर्ममध्ये सर्व माहिती भरल्यानंतर तुम्हाला जमीन रजिस्ट्री रद्द करण्याचे कारणही लिहावे लागेल.
◆या फॉर्मसोबत काही महत्त्वाची कागदपत्रे :
हा अर्ज आणि कागदपत्रे रजिस्टर ऑफिसमध्ये रजिस्ट्रारकडे जमा करावी लागतात. रजिस्ट्रार ती सर्व कागदपत्रे दिवाणी न्यायालयात पाठवतील. यानंतर तुम्हाला कोर्टात जाऊन जमिनीची रजिस्ट्री रद्द करण्याचे कारण सांगावे लागेल. त्यानंतर न्यायालयात काही प्रक्रियेनंतर त्या जमिनीची रजिस्ट्री रद्द केली जाईल.
कोणतीही रजिस्ट्री रद्द करण्यासाठी 500 रुपयांचा स्टॅम्प पेपर, जमिनीची कागदपत्रे, खतौनी क्रमांक आणि खसरा नकाशा, ओळखपत्र, आधार कार्ड क्रमांक, मूळ रहिवासी प्रमाणपत्र, पासपोर्ट आकाराचे छायाचित्र, ही सर्व कागदपत्रे आवश्यक आहेत.
◆नोंदणी कधी रद्द केली जाऊ शकते?
जर कोणाची बनावट स्वाक्षरी असेल किंवा बनावट कागदपत्रे तयार केली असतील. जर जमीन दुसऱ्या व्यक्तीच्या नावावर असेल, ती दुसऱ्याला विकली जात असेल, अशा परिस्थितीत जमिनीची नोंदणी रद्द केली जाऊ शकते.
जमिनीचा मालक आणि जमीन खरेदी करणारी व्यक्ती यांच्यात करार न झाल्यास, जमिनीची नोंदणी रद्द केली जाऊ शकते. तसेच, जर जमिनीचा खरा मालक नसेल, आणि इतर कोणाला जमिनीची नोंदणी करून घ्यायची असेल, तर अशा परिस्थितीतही जमिनीची नोंदणी रद्द केली जाऊ शकते. जमिनीच्या नोंदणीच्या वेळी जमिनीच्या कागदपत्रांमध्ये तफावत आढळल्यास, नोंदणी रद्द देखील होऊ शकते.
