प्रत्येक व्यक्तीला परदेशात जाण्याची इच्छा असते. मात्र, आर्थिक परिस्थितीमुळे गरीब आणि मध्यमवर्गीय लोकांना परदेशात जाणे शक्य होत नाही, ही वेगळी बाब आहे. जर तुम्हाला परदेशात जायचे असेल किंवा इतर कामासाठी परदेशात जायचे असेल तर तुमच्यासाठी पासपोर्ट असणे आवश्यक आहे. आज आम्ही तुम्हाला पासपोर्ट कसा बनवायचा?, पासपोर्ट बनवण्यासाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?, पोलिस व्हेरिफिकेशन म्हणजे काय?, पासपोर्ट बनवण्यासाठी किती दिवस लागतात? आणि पासपोर्टचे किती प्रकार आहेत? हे सांगणार आहोत..
परदेशात प्रवास करू इच्छिणाऱ्या भारतातील कोणत्याही नागरिकाकडे वैध प्रवासी कागदपत्रे किंवा पासपोर्ट असणे आवश्यक आहे. पासपोर्ट कायदा 1967 अंतर्गत, भारत सरकार विविध प्रकारचे पासपोर्ट किंवा प्रवास दस्तऐवज जारी करते. यामध्ये, सामान्य पासपोर्ट, डिप्लोमॅटिक पासपोर्ट, अधिकृत पासपोर्ट आणि वैध कागदपत्रांअंतर्गत आपत्कालीन प्रमाणपत्र आणि ओळख प्रमाणपत्र जारी केले जातात.
पासपोर्ट तेव्हाच बनवला जातो जेव्हा तो योग्यरित्या आणि योग्यरित्या भरला जातो आणि त्याच्याशी सर्व आवश्यक कागदपत्रे जोडली जातात.
जर काही त्रुटी किंवा कागदपत्रांची कमतरता असेल तर पासपोर्ट अर्ज नाकारला जातो. पासपोर्ट मिळवू इच्छिणाऱ्या व्यक्तींनी कृपया हा लेख शेवटपर्यंत काळजीपूर्वक वाचा जेणेकरून त्यांना पासपोर्ट बनवणे सोपे जाईल आणि अर्ज नाकारला जाणार नाही.
◆पासपोर्टचे किती प्रकार आहेत :
पासपोर्ट बनवण्याआधी, पासपोर्टचे प्रकार जाणून घेणे आवश्यक आहे कारण पासपोर्ट गरज आणि गरजेनुसार बनवले जातात. जर तुम्ही सामान्य नागरिक असाल आणि प्रवासासाठी किंवा व्यावसायिक कारणांसाठी परदेशात जायचे असेल तर त्यासाठी ब्लू पासपोर्ट (पी-पासपोर्ट) पासपोर्ट बनवला जातो. अशा प्रकारे, वेगवेगळ्या लोकांना त्यांच्या कामानुसार किंवा पोस्टनुसार पासपोर्ट जारी केले जातात. पासपोर्टचे प्रामुख्याने चार प्रकार आहेत.
●निळा पासपोर्ट : निळा पासपोर्ट सामान्य जनतेसाठी जारी केला जातो. हा पासपोर्ट परदेशात प्रवासासाठी किंवा व्यावसायिक कारणांसाठी वापरला जातो.
●पांढरा पासपोर्ट : भारतीय सरकारी अधिकाऱ्यांना पांढरा पासपोर्ट जारी केला जातो जे अधिकृत कामासाठी परदेशात जातात.
●डिप्लोमॅटिक पासपोर्ट : भारताचे प्रतिनिधी म्हणून परदेशात प्रवास करणाऱ्या भारतीय मुत्सद्दी आणि वरिष्ठ भारतीय सरकारी अधिकाऱ्यांना मारून/डिप्लोमॅटिक पासपोर्ट जारी केला जातो.
●ऑरेंज पासपोर्ट : ऑरेंज पासपोर्ट 2018 पासून सुरू झाला आहे. ऑरेंज पासपोर्ट अशा व्यक्तींना जारी केला जातो ज्यांचे इयत्ता 10 वी पेक्षा जास्त शिक्षण नाही आणि ते विशेषतः मजूर म्हणून काम करण्याच्या उद्देशाने परदेशात प्रवास करत आहेत. ऑरेंज पासपोर्टचा मुख्य उद्देश कमी शिक्षित लोकांची सुरक्षा सुनिश्चित करणे आहे.
◆पासपोर्ट मिळविण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे
◆जन्म प्रमाणपत्र किंवा जन्मतारीख सिद्ध करणारे दस्तऐवज जसे – इयत्ता 10वीची गुणपत्रिका
◆निवासाशी संबंधित प्रमाणपत्र (रहिवासी प्रमाणपत्र किंवा वीज बिल किंवा इतर कागदपत्रे)
◆नवीनतम पासपोर्ट आकार फोटो
◆मोबाईल नंबर
◆पॅन कार्ड, रेशन कार्ड, आधार कार्ड, मतदार ओळखपत्र
◆बँक खाते विवरण
◆पोलीस परवानगी मंजुरी प्रमाणपत्र
◆पोलीस क्लिअरन्स सर्टिफिकेट कसे मिळवायचे?
पासपोर्ट हा एक महत्त्वाचा दस्तऐवज आहे, जेणेकरून तो चुकीच्या हातात पडू नये, म्हणून पासपोर्ट जारी करण्यापूर्वी, पोलिस तपासणी आणि पडताळणी करतात. अर्ज हा पासपोर्ट बनवण्यासाठी आहे की, नूतनीकरणासाठी आहे यावरही पोलिस पडताळणी अवलंबून असते, त्या आधारावर पासपोर्ट जारी करण्यापूर्वी पोलिस पडताळणी आवश्यक आहे की नाही याचा निर्णय पासपोर्ट कार्यालय घेते. तुम्ही पोलिस क्लिअरन्ससाठी (क्लिअरन्स सर्टिफिकेट) ई-फॉर्म सबमिशन किंवा ऑनलाइन सबमिशनद्वारे किंवा वैयक्तिकरित्या अर्ज करू शकता .
◆ऑनलाइन फॉर्म सबमिशनद्वारे पासपोर्टसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया :
●नवीन पासपोर्ट मिळविण्यासाठी किंवा ऑनलाइन प्रमाणपत्र सबमिशनद्वारे नूतनीकरण करण्यासाठी, प्रथम तुम्हाला पासपोर्ट सेवा पोर्टलवर नोंदणी करावी लागेल.
●नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर, तुम्हाला पासपोर्ट सेवा पोर्टलवर लॉग इन करावे लागेल.
●नवीन पासपोर्ट मिळविण्यासाठी किंवा पासपोर्टचे नूतनीकरण करण्यासाठी, खाली दिलेल्या लिंकवर क्लिक करा.
●आवश्यक तपशील योग्यरित्या भरा आणि सबमिट करा.
●फॉर्म सबमिट केल्यानंतर, पे आणि शेड्यूल अपॉइंटमेंट लिंकवर क्लिक करा, पासपोर्ट सेवा केंद्राचे स्थान शोधा आणि तुमचे पासपोर्ट सेवा केंद्र निवडा. त्यानंतर पासपोर्ट सेवा केंद्रात तुमची अपॉइंटमेंट निश्चित करा.
●निवडलेल्या पासपोर्ट सेवा केंद्रावर तुमची अपॉइंटमेंट शेड्यूल केल्यानंतर, तुम्ही क्रेडिट कार्ड, डेबिट कार्ड, मास्टर कार्ड, इंटरनेट बँकिंगद्वारे फी भरू शकता.
●तुम्ही ऑनलाइन फी कॅल्क्युलेटरद्वारे पासपोर्ट सेवांसाठी शुल्क मोजू शकता. यानंतर तुम्ही तुमच्या अर्जाच्या पावतीची प्रिंट काढू शकता, ज्यामध्ये अर्जाचा संदर्भ क्रमांक किंवा अपॉइंटमेंट नंबर दिलेला आहे.
यानंतर, तुम्ही पासपोर्ट सेवा केंद्रावर जाऊ शकता जिथे तुम्ही जन्म प्रमाणपत्र, आधार कार्ड, पत्ता प्रमाणपत्र, पासपोर्ट आकाराचा फोटो, ओळखीचा पुरावा आणि इतर सर्व कागदपत्रे यासारख्या मूळ कागदपत्रांसह अपॉइंटमेंट घेतली आहे. सदर पासपोर्ट सेवा केंद्रात पासपोर्ट बनवण्याची प्रक्रिया पूर्ण केली जाईल. पासपोर्ट सेवा केंद्राच्या संपूर्ण प्रक्रियेनंतर आणि तपासानंतर साधारण 1 ते दीड महिन्यानंतर तुम्हाला तुमचा पासपोर्ट मिळेल. अशा प्रकारे तुम्ही तुमचा पासपोर्ट बनवू शकता.
◆पासपोर्ट मिळविण्यासाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?
पासपोर्ट मिळविण्यासाठी जन्म प्रमाणपत्र किंवा जन्म सिद्ध करणारे दस्तऐवज, आधार कार्ड, पॅन कार्ड, रहिवासी प्रमाणपत्र, पासपोर्ट फोटो, बँक तपशील इत्यादी आवश्यक आहेत.
