तुमच्या दैनंदिन जीवनात तुम्ही सर्वांनी रस्त्यावरील गाड्यांवर वेगवेगळ्या रंगांच्या नंबर प्लेट्स जसे की पांढरे, पिवळे, काळे आणि लाल इत्यादी पाहिले असतील. पण ती नंबर प्लेट बघून तुम्हाला समजले का की वेगवेगळ्या गाडीवर या वेगवेगळ्या रंगाची प्लेट का आहेत? नसल्यास, या लेखात आम्ही अशाच प्रकारच्या प्लेट्सबद्दल सांगितले आहे. भारतात, वाहतूक नियमांची योग्य अंमलबजावणी सुनिश्चित करण्यासाठी आणि वाहतूक पोलिसांचे काम सुलभ करण्यासाठी, देशात वेगवेगळ्या कारणांसाठी वापरल्या जाणार्‍या वाहनांसाठी वेगवेगळ्या प्रकारच्या नंबर प्लेट्सचा वापर केला जातो.
1. पांढऱ्या रंगाची नंबर प्लेट:
या प्रकारची नंबर प्लेट भारताचे राष्ट्रपती आणि विविध राज्यांच्या राज्यपालांसाठी वापरली जाते. या प्रकारच्या वाहनांमध्ये परवाना क्रमांक “भारताचे प्रतीक” द्वारे हस्तांतरित केला जातो. पंतप्रधानांच्या गाडीची नंबर प्लेट पांढऱ्या रंगाची आहे, हे येथे नमूद करणे महत्त्वाचे आहे.
2. निळ्या रंगाची नंबर प्लेट :
परदेशी प्रतिनिधी वापरत असलेल्या वाहनाला निळी नंबर प्लेट दिली जाते . त्यांच्या वाहनांवरील क्रमांक काळ्या ऐवजी पांढऱ्या अक्षरात लिहिलेले असतात. त्यांच्या प्लेट्सवर “राज्य” च्या कोडऐवजी, ही वाहने ज्या देशाची आहेत त्या देशाचा कोड लिहिलेला आहे. या प्रकारच्या प्लेट्स परदेशी दूतावास किंवा परदेशी मुत्सद्दी वापरतात.
3. पांढऱ्या रंगाची नंबर प्लेट:
पांढऱ्या नंबर प्लेटवर काळ्या शाईने नंबर लिहिलेला असेल तर ती गाडी सामान्य माणसाची आहे. पांढऱ्या नंबर प्लेटसाठी हे वाहन व्यावसायिक कारणांसाठी वापरता येणार नाही, असा नियम आहे. म्हणजेच या वाहनातून तुम्ही प्रवासी किंवा मालवाहतूक करू शकत नाही. असे करणे कायदेशीरदृष्ट्या चुकीचे आहे.
4. पिवळ्या रंगाची नंबर प्लेट:
वाहनाचा क्रमांक पिवळ्या प्लेटवर काळ्या शाईने लिहिला असेल तर अशा वाहनाला व्यावसायिक वाहन म्हणतात. तुम्ही ट्रक/टॅक्सी इत्यादींमध्ये या प्रकारचा रंगीत क्रमांक पाहिला असेल. या प्रकारच्या वाहनाचा वापर प्रवासी किंवा मालवाहतूक करण्यासाठी करण्यासाठी केला जाऊ शकतो. व्यावसायिक वाहन चालविण्यासाठी, ट्रक/टॅक्सी चालकाकडे व्यावसायिक वाहन चालविण्याचा परवाना असणे अनिवार्य आहे.
5. काळ्या रंगाची नंबर प्लेट :
जर नंबर प्लेट काळी असेल आणि त्यावर पिवळ्या रंगात नंबर लिहिलेला असेल तर या प्रकारच्या वाहनाचा मालक हा एक सामान्य व्यक्ती आहे परंतु या प्रकारच्या वाहनाचा वापर व्यावसायिक कारणांसाठी केला जाऊ शकतो. अशा प्रकारचे वाहन चालविण्यासाठी चालकाकडे व्यावसायिक वाहन चालविण्याचा परवाना असणे आवश्यक नाही.
6. वर दिशेला बाण असलेली नंबर प्लेट:
इतर कोणत्याही परवाना प्लेटच्या विपरीत, लष्करी वाहनांसाठी वेगळी क्रमांकन प्रणाली वापरली जाते. या लष्करी वाहनांचे क्रमांक संरक्षण मंत्रालय, नवी दिल्ली यांनी दिले आहेत. अशा ट्रेन नंबरच्या पहिल्या किंवा तिसर्‍या अंकाच्या जागी वरच्या दिशेने निर्देशित करणारा बाण असतो, ज्याला ब्रॉड अॅरो म्हणतात आणि ब्रिटिश कॉमनवेल्थच्या अनेक भागांमध्ये वापरला जातो. बाणानंतरचे पहिले दोन अंक लष्कराने ते वाहन कोणत्या वर्षी खरेदी केले ते दर्शवतात. ही संख्या 11 अंकांची आहे.
