जर तुम्ही गृहकर्जही घेतले असेल, तर ईएमआय बाऊन्स झाल्यास आणि कर्जदाराला डिफॉल्टर घोषित केल्यावर बँक काय करते? हे तुम्हाला माहीत असावे. होम लोन असो की कार लोन, जर तुम्ही बँकेकडून कर्ज घेतले असेल तर तुम्हाला ते परत करावे लागेल आणि तेही व्याजासह. दरमहा हप्त्यांद्वारे सहजपणे परतफेड करण्याची सोय तुम्हाला नक्कीच मिळेल.
पण जर हप्ता बाउन्स झाला तर अडचणी वाढू शकतात. हप्ते बाउन्स होण्याचा सर्वाधिक धोका गृहकर्जामध्ये असतो कारण ते दीर्घ मुदतीचे कर्ज असते. एवढ्या मोठ्या कर्जाच्या कालावधीत, कर्जदाराने आपली नोकरी गमावल्यास, इतर कर्जांमध्ये अडकल्यास किंवा वैद्यकीय आणीबाणीचा सामना केल्यास ईएमआय बाउन्स होण्याचा धोका वाढतो. जर तुम्ही गृहकर्जही घेतले असेल, तर ईएमआय बाऊन्स झाल्यास आणि कर्जदाराला डिफॉल्टर घोषित केल्यावर बँक काय करते? हे तुम्हाला माहीत असावे.
◆बँक ग्राहकाला डिफॉल्टर घोषित करते, तेव्हा जाणून घ्या..
जर ग्राहकाचा पहिला हप्ता बाउन्स झाला तर बँक त्याला फारसे गांभीर्याने घेत नाही कारण ती त्याला डिफॉल्ट मानते. जेव्हा एखादा ग्राहक सलग दोन EMI चुकवतो, तेव्हा बँक त्याची दखल घेते आणि ग्राहकाला EMI भरण्यासाठी स्मरणपत्र पाठवते. तिसरा EMI हप्ता न भरल्यास बँक कायदेशीर नोटीस पाठवते. कायदेशीर नोटीस देऊनही ईएमआय भरला नाही, तर बँक कारवाईत येते आणि ग्राहकाला डिफॉल्टर घोषित करते.
◆लिलावापूर्वीच कर्जाची परतफेड करण्याच्या अनेक संधी :
चुकलेल्या ईएमआयच्या 90 दिवसांनंतर बँक कर्ज खाते एनपीए मानते. शेवटचा पर्याय म्हणजे लिलाव. मात्र, एनपीए घोषित होताच मालमत्तेचा लिलाव होतो, असे नाही. NPA मध्ये देखील तीन श्रेणी आहेत – सबस्टँडर्ड मालमत्ता, संशयास्पद मालमत्ता आणि तोटा मालमत्ता. कर्ज खाते एका वर्षासाठी निकृष्ट मालमत्ता खात्याच्या श्रेणीत राहते, त्यानंतर ती संशयास्पद मालमत्ता बनते आणि जेव्हा कर्ज वसुलीची आशा नसते, तेव्हा ती ‘तोटा संपत्ती’ म्हणून गणली जाते. त्यानंतर लिलाव प्रक्रिया सुरू होते.
◆लिलावापूर्वी बँक नोटीस बजावते :
लिलाव झाल्यासही बँकेला जाहीर नोटीस जारी करावी लागते. मालमत्तेचे वाजवी मूल्य, राखीव किंमत, लिलावाची तारीख आणि वेळ देखील या नोटीसमध्ये नमूद केली आहे. जर कर्जदाराला असे वाटत असेल की, मालमत्तेची किंमत कमी आहे, तर तो लिलावाला आव्हान देऊ शकतो.
